Berichten

Het meisje met de zwavelstokjes – met dit verhaal won Janine Geerling de 1e prijs!

/in , , , /door

Eindelijk kunnen we het verhaal laten lezen van Janine Geerling. Ze won voor de tweede keer onze jaarlijkse schrijfwedstrijd die we in samenwerking met Schrijven Online organiseren en bewijst daarmee nog eens hoe talentvol ze is!

De jury was het unaniem eens over haar inzending:

Een meisje staart naar de kaars die ze op tafel heeft gezet voor het kerstdiner en, terwijl iedereen erop los kakelt en de Kerstklassiekers deel I op repeat op hoog volume ook nog door alles heen schallen, verbeeldt zij zich hoe de vlam ervandoor gaat en alles om zich heen verbrandt. Maar uiteindelijk dooft de kaars in een keer uit en oma vraagt of ze nog erwtjes wil.
Een kort verhaal dat letterlijk als een nachtkaars uitgaat en toch een grote indruk maakt: met weinig woorden wordt de nachtmerrie van het familiekerstdiner beschreven, met de aanstellerige tante, de zorgzame oude oma, de obsceniteiten spuiende oom, de opgedirkte tante, de knorrige vader, de moeder die het kind nog even tafelmanieren wil bijbrengen…

Het is een bijzonder sfeervol en beeldend geschreven verhaal over een klein meisje dat zich vereenzelvigt met het reinigende vuur, maar geconfronteerd wordt met de machteloosheid van die ene kaars, die net als zijzelf niet tegen de banaliteit van dat hele gezelschap op kan.

Het meisje met de zwavelstokjes

Vuur liegt niet. Het reageert, het kan niet anders.
Ze staart naar de vlam voor haar. Een lichaampje van licht dat flakkert en kronkelt, ontsnappen wil.
Geen wonder.
Gespetter, gelach, gesmak, geslurp, lippen die zich om glazen en lepels vouwen, schalen die worden doorgegeven, woorden die gemorst, angsten die weggespoeld, verlangens die worden fijngesneden. Waarheden die kleven.
   ‘Deck the halls with boughs of holly, fa la la la la, la la la la’
   En dat. Kerstklassiekers Volume 1. Op repeat.
  ‘‘Tis the season to be jolly, fa la la la la, la –‘
   De ingedroogde, met levervlekken bedekte handen van oma Dorith zetten een schaal stomende stoofpeertjes op tafel. De doperwten in de schaal ernaast lijken  op ontplofte groene puistjes.
   ‘See the blazing yule before us -‘
   De vlam kromt ver naar achteren in een poging iets fataals te ontduiken.
Ze had de kaars een uur geleden zelf nog op tafel gezet. ‘Doe ook eens wat,’ had haar vader gezegd. Traag had ze de bordeauxrode dinerkaarsen uit de verpakking gehaald, een voor een met lucifers aangestoken, ondersteboven gehouden, enkele druppels laten bloeden, en in de zilveren kandelaars geplaatst.
Haar moeder schuift iets op haar bord.
Kalkoen.
‘FOUT! EEN NAVEL!’ De tafel schudt onder de dreunende vuistslag en  onmiskenbare (kapotgerookte, hijgende, in gepiep eindigende) lach van oom Gerard. Zijn moppen gaan negen van de tien keer over borsten. Tieten. Meloenen. Prammen. Memmen. Toeters. Harries. Joekels. Ze is blij dat hij niet naast haar zit, met zijn kraterhuid, uienoksels en naar ontbinding ruikende adem.
De vlam buigt zich iets naar haar toe, alsof hij luistert, haar gedachten horen kan. Ze blaast zijn kant op, net hard genoeg om hem knetterend ineen te doen krimpen. Als hij niet had vastgezeten aan de lont zou hij er vandoor gaan. Dan zou hij met twee hete beentjes over de eettafel sprinten – schroeiplekken achterlatend in het witte tafelkleed – en rakelings langs het getoupeerde haar van tante Belinda springen – nee, wacht, niet rakelings erlangs, erín, IN het haar van tante Belinda, de hele platinablonde mikmak in de fik stekend, en daarna, met een gillende tante Belinda op de achtergrond, zou hij zwarte sporen schaatsen over het laminaat om vervolgens de kerstboom, de gordijnen, de boekenkast in te duiken. Hij zou zichzelf klonen totdat er niks over was van de hele godvergeten deck the halls en falala. Alles roet. Alles smeulend. Alles niks.
‘Luus, lieverd,’ de vlindermouw van haar moeders jurk aait over haar kruin en wappert kippenvel over haar armen, ‘ellebogen van tafel.’ Haar moeder giet cranberrysaus over de kalkoen, en loopt naar het volgende bord. Saus op kalkoen, kalkoen, kalkoen.
Iemand zet de muziek harder. ‘HEEDLESS OF THE WIND AND WEATHER, FA LA LA LA LA, LA LA LA LAAAAAAH.’
   Ze laat haar armen van tafel zakken, en zucht.
De kaars dooft.
Volledig. In één keer. Zonder tegenspartelen. Zonder enig geluid. Over. Uit. Het lontje gloeit niet eens, er kringelt alleen wat rook omhoog.
Oma Dorith schuift een schaal haar kant op. ‘Erwtjes erbij?’

Engelennacht – met dit verhaal won Stijn Claeysier de 2e prijs!

/in , , , /door

Het is winters koud buiten. Een perfect moment voor het plaatsen van het volgende kerstverhaal. Afgelopen weken publiceerden wij de verhalen van Petra Zegerius (lees het hier) en van Bianca Nederlof (lees het hier). Deze week is het tijd voor het verhaal van Stijn Claeysier! Hij won hiermee de 2e prijs.

Dit zei de jury erover:

Engelennacht is een verhaal waarin een groep kerstvierende patiënten wordt geschetst onder begeleiding van een nachtzuster. Details als plastic champagneflûtes, het papieren tafelkleed en eenzaamheid als grote gemene deler roepen een heel uitzonderlijke kerstavond op. Een nacht waarin het isolement van de personages voelbaar wordt. Maar ook een nacht waarin de patiënten een eigen manier lijken te hebben gevonden om met de situatie om te gaan. Alle patiënten, behalve ‘de nieuwe’. Engelennacht zou een fragment kunnen zijn uit een novelle of een roman die zich afspeelt tijdens één nacht. Maar het is ook een kort verhaal dat op zichzelf staat en dat zelfstandig overtuigt. Waar veel auteurs kiezen voor een einde met een schreeuw of een knal, kiest Claeysier voor een einde met hijgend uitgesproken brokstuk van een zin: ‘De nieuwe…’

Na dat zinnetje weet je dat het goed mis is met ‘de nieuwe’ zonder precies te weten wat. Waar andere verhalen glazen van kristal nodig hebben om te schitteren, gebruikt Stijn Claeysier taal om plastic flûtes te laten schitteren. Zo’n verhaal verdient een prijs.

Engelennacht

‘Onder water regent het niet,’ zei Lindsey, ‘luchtbellen
vallen altijd omhoog.’ Met ingehouden adem staarde ze naar het
bruiskolkje in haar schuimwijn.
William tikte tegen de zijkant van zijn hoofd. ‘Goed zot zulle,
gij! Straks in de dwangbuis.’ En hij schepte zich nog een lepel
aardappelsalade op.
Iedereen aan tafel lachte om de opmerking, zelfs de
nachtverpleegster deed mee – het voelde heerlijk, ongedwongen.
Dit kon misschien toch een gezellige avond worden. Of tenminste
niet de verschrikking waar alle aanwezigen (met uitzondering van
de verpleegster) zozeer tegen hadden opgezien. Kopzorgen
wriemelden hier rond als vleesvliegen op een kreng.
In totaal waren ze met zijn negenen; voor de gelegenheid mochten
de verschillende afdelingen gezellig bijeenkruipen. Eén iemand
bleef te bed, opgekruld onder de dekens. Iedereen toonde begrip:
ze was net gisteren binnengebracht. Een jong ding nog, en al
compleet gebroken. De verpleegster had haar een bord bezorgd en
ging regelmatig kijken.
‘Rosetta, ook wat schuimwijn?’ vroeg Lindsey. Ze stak de fles
in de lucht; de dwarse littekens op de binnenkant van haar arm
grijnsden gemeen. Een streepjescode van ellende. Zo liepen er
hier wel meer. Snijden om te vergeten.
In een aarzelende reflex schudde Rosetta het hoofd. Haar houten
oorbellen – denneboompjes, zelfgemaakt in “de crea” –
wiebelden onwennig.
‘Geen paniek,’ drong Lindsey aan, ‘het is alcoholvrij.’
‘Kidibul voor volwassenen’ lachte William.
Lindsey vulde Rosetta’s toegestoken flûte en tikte er
vervolgens tegenaan met haar eigen drankje, ten toost. De klank
van plastic tegen plastic. Glazen waren hier verboden. Dat kon
mensen op verkeerde gedachten brengen. Wat de “juiste”
gedachten waren, wist niemand.
Lindsey knipoogde naar Rosetta. ‘Jij bent mijn maatje,’
fluisterde ze.
Rosetta kreeg even een mini-fonkeling in die eindeloos trieste
ogen van haar, en liet toen met een snik haar flûte vallen. Ze
sloeg beide handen voor haar gezicht. Haar lichaam schokte
ingehouden.
Enkele toesnellende armen landden om haar schouders. Sussende
klanken, strelende handen.
‘Mijn dochters…’ snikte Rosetta. ‘Ze willen me niet zien.
Zelfs vanavond niet.’ De andere tafelgenoten keken zwijgzaam
naar de rand van het papieren tafellaken; elk had zijn eigen
demonen. Eenzaamheid was een grote gemene deler, vooral in deze
periode van het jaar.
De kerstverlichting aan de muur schakelde over op een
onaangenaam, druk knipperpatroon. Zo ging het ook met de meeste
van deze patiënten: aan-uit, ups-downs. Was er maar een off-knop
aan de menselijke geest. Dat zou pas een cadeau zijn!
‘Waarom nog voortdoen?’ hikte Rosetta in horten en stoten.
‘Voor wie eigenlijk?’
William gooide zijn bestek in zijn bord. ‘Gadver!’ en hij
stoof weg uit de kantine.
‘Zie je wel: ik verpest zelfs de avond voor anderen.’ Een
nieuwe huilbui.
Lindsey omarmde het hoopje ellende. ‘Jezelf geen schuldgevoel
geven, hoor je me? Zet dat uit je hoofd.’ De verpleegster nam
het woord: ‘vanavond is zwaar. Voor iedereen. Laten we proberen
rustig te blijven. Nu vooral niet te veel piekeren. Morgen een
nieuwe dag. En volgende week gaan we terug van start met de
therapieën.’
Plots sloeg de deur open. Het was William. ‘De nieuwe…,’
hijgde hij bleekjes.

Verborgen (over)leven – met dit verhaal won Petra Zegerius de gedeelde 3e prijs!

/in , , , /door

In aanloop naar de feestdagen zijn honderden schrijvers uit Nederland en België achter hun laptop gekropen om een kerstverhaal te schijven. Samen met Schrijven Online organiseerden we onze jaarlijkse schrijfwedstrijd, dit keer met het thema: ‘Het kerstdiner’. Wat zijn we trots op de enorme hoeveelheid verhalen die ingestuurd zijn!

Vanaf deze week publiceren wij iedere week één verhaal uit de top 3. Te beginnen met het verhaal van Petra Zegerius, waarmee zij een gedeelde derde plaats behaalde.

Dit zei de jury erover: Verborgen (over)leven speelt zich af in snackbar Hayat, waar twee eenzame ouderen, Esther en Chaim, elkaar op Eerste Kerstdag ontmoeten en zij bij het afrekenen haar verborgen verleden in de zes zwarte cijfers op zijn onderarm herkent. Een verleden dat hen, net als de friet met shoarma, samenbrengt. Waarna ze met de vriendelijke snackbarhouder op het leven proosten. Een ontroerend, mooi afgerond verhaal dat – als een van de weinige op de longlist – de kerstgedachte uitdraagt. Maar volgens enkele juryleden ook wel een beetje sentimenteel neergezet.

Verborgen (over)leven

Met haar winterjas en laarzen aan staat Esther een moment roerloos voor de spiegel. Behoedzaam haalt ze een borstel door haar grijze krullen en stapt naar buiten, de kou en de donkere avond tegemoet.
In gedachten verzonken schuifelt ze door de sneeuw naar de toko. Daar is alles donker en op de deur hangt het bordje “gesloten”. Esther zucht en staart een moment naar de opgestapelde stoelen binnen. Het wordt nog moeilijk om met Kerst iets te eten te vinden!
Even later staat ze voor de beslagen ruit van snackbar Hayat. Neonletters geven aan dat er shoarma wordt verkocht. Vanavond dus shoarma, besluit ze.
Ze stampt even op de grond om de sneeuw van haar schoenen te krijgen en duwt vervolgens de deur open. Gelijk beslaat haar bril van de warmte binnen. Verheerlijkt snuift ze de geur van frites en kruidige shoarma op.
“Goedenavond, wat zal het voor u zijn, mevrouw?”
“Goedenavond mijnheer, ik weet het nog niet”, verontschuldigt Esther zich.
Met haar intussen schoongeveegde bril kijkt ze naar de imposante menulijst aan de muur achter de toonbank.
“Rustig aan mevrouw, ik reken dan even met meneer hier af.”
Esther richt nu haar blik op de kleine man naast haar, die gebogen staat en er wat broos uitziet. Hij moet € 8,95 betalen. Met bevende hand reikt hij een biljet van €10,00 aan.
“Alstublieft,  €1,05 voor u terug!”, roept de besnorde medewerker.
“Gaat u lekker zitten, ik kom het zo brengen.”
De man reikt zijn hand uit om het kleingeld in ontvangst te nemen. De mouw van zijn versleten winterjas gaat daarbij iets omhoog, net genoeg om een deel van zijn onderarm te ontbloten. Op de oude, bleke arm van de man wordt duidelijk een nummer zichtbaar. Er gaat een schok door het magere lijf van Esther heen.
Dan richt ze zich tot de man:
“Meneer, mag ik vragen wat u had besteld?”
De man draait zijn gezicht naar haar toe, in verbazing.
“Een broodje shoarma en een kleine friet, mevrouw”, antwoordt hij zacht.
“Dat zou ik ook graag hebben”, zegt Esther aan de medewerker achter de toonbank.
Ze kijkt de man naast zich weer aan, trekt langzaam haar linker handschoen uit, draait haar handpalm omhoog en trekt de mouw van haar jas iets omhoog. De man verplaatst zijn blik nu van haar gezicht naar haar onderarm en dan weer naar haar gezicht. Zijn onderlip en slecht geschoren kin beginnen te trillen.
Dan pakt Esther de linkerarm van de man, legt zijn verborgen leven bloot en streelt liefdevol de zes zwarte cijfers.
“Chaim, ik ben Chaim”, fluistert hij, terwijl hij in de krullen van Esther staart.
“Ik heet Esther…”
Stilte.
“Zal ik het eten maar naar dezelfde tafel brengen?”, klinkt het vriendelijk.
Esther en Chaim knikken met betraande ogen naar elkaar.
“Alstublieft, met een drankje van het huis! Lechaim! Op het leven!”
Esther betekent ‘verborgen’ in het Hebreeuws.
Chaim betekent ‘leven’ in het Hebreeuws.